In de praktijk bezoeken veel mensen de acupuncturist als er klachten optreden. Omdat de patiënt in zijn totaliteit wordt behandeld, is het essentieel de acupuncturist over alle klachten te vertellen, ook al lijken ze nog zo onbelangrijk. Vaak is er een verband tussen de klachten, ook al lijken ze weinig met elkaar te maken te hebben
De voornaamste diagnosemethode in de acupunctuur is de polsdiagnose. Op de polsslagader kan de acupuncturist diverse ‘pols-energieën’ voelen. Per pols zijn er zes verschillende posities, dus twaalf posities in totaal. Deze twaalf ‘polsposities’ houden nauw verband met de twaalf voornaamste organen in het lichaam. Ze geven de acupuncturist informatie over de kwaliteit van de energie.
Op grond van de polsdiagnose beoordeelt de acupuncturist het energieniveau van alle organen: het Yin-Yang evenwicht.
Als de acupuncturist na een polsonderzoek spreekt van bijv. een lage lever-energie betekent dit niet dat er sprake is van een leverziekte. Het betekent dan dat de energie die in verband staat met het orgaan lever verstoord is. Deze verstoring kan zich overal manifesteren bijv. in de vorm van een verstoorde bloeddruk of suikerhuishouding.
Op grond van deze diagnose bepaalt de acupuncturist de behandeling met als doel het verstoorde evenwicht te herstellen.
Aanvullende diagnosemethoden zijn onder meer observatie van de kleur van de patiënt, van gelaatstrekken, van lichamelijke bijzonderheden van nagels, tong, de buik enz.